Το μαντήλωμα

Τό μαντήλωμα είναι έθιμο παληό, πού έχει τις ρίζες του σέ χρόνους μακρυνούς καί σχέση μέ τήν αρχαία χριστιανική παράδοση. Κατά τό πατροπαράδοτο τοΰτο έθιμο πού κρατάει άκόμα στά χωριά, η νύφη τή βραδυά τών άρραβώνων της, όπως καί κατά τή βραδυά τών γάμων της επίσης, μαντηλώνει τό σόϊ τοΰ γαμπροΰ. Τό μαντήλωμα είναι — θά μπορούσαμε έτσι νά πούμε —ένα είδος ομαδικής παρασημοφορίας, μέ όλες τις γραφικές εκείνες φιγούρες καί παραστάσεις καί τις συγκινητικές άπλότητες πού τόση χάρη δίνουν, μά καί πού άρμόζουν σέ μιά τέτοια έπίσημη τοϋ σπιτιού ιεροτελεστία.Στή πραγματικότητα είναι τελετή διανομής δώρων, πού προσφέρονται τιμητικά άπ’ τή νύφη στούς καινούργιους συγγενείς της, μέ μέτρο αξίας, γιά τον καθένα τό βαθμό τής συγγενικής σχέσεως μετά τον γαμπρό. Αυτό είναι τό «μαντήλωμα». Τό λένε δέ «μαντήλωμα», γιατί τά πλειότερα άπ’ αύτά τά μικροδωρήματα, πού κατά συνήθεια καρφώνονται -απλώνονται πάνω στον ώμο τοϋ καθενός, είναι μαντήλια. Μαντήλια ανδρικά, λινά, άσπρα καί χρωματιστά, μαντήλια τής τσέπης μεταξωτά, τοϋ λαιμοϋ καί τοϋ κεφαλιού — ανδρικά καί γυναικεία — τσιμπέρια, φακιόλια μέ μπιμπίλιες, γάζες καί πουκάμισα γυναικεία καί άνδρικά, προωρισμένα γιά τά πεθερικά, πετσέτες προσώπου καί τραπεζιού, κάλτσες γυναικείες κι άνδρικές κ.λ.π.Όλ’ αύτά, τοποθετημένα όμορφα μέσα ’ ένα καινούργιο πλεχτό πανέρι, καί μέσα σέ μεγάλο άσημένιο άπλά
(δίσκο) μοιράζονται ένα, ένα μέ τή σειρά, στούς συμπεθέρους —· άνθρώπους τοϋ γαμπροΰ — τήν ώρα πού τοιμάζονται νά φύγουν οί καλεσμένοι. Τήν ώρα αυτή, βγαίνει η νύφη ντροπαλή καί ταπεινωμένη κι άρχίζει τή τελετή των ύποκλίσεων καί των χειροφιλημάτων.Μέ όδηγό τή μάνα της πού κρατάει τό πανέρι τό δίσκο μέ τά μαντηλώματα, τούς παίρνει όλους ένα-ένα μέ τή σειρά, άρχίζοντας πρώτα άπ’ τον πεθερό της καί τόν γαμπρό. Μέ τά χέρια σταυρωμένα μπροστά στό στήθος
της, στέκεται μέ συστολή στόν καθένα πού περνάει, τοϋ κάνει βαθειά υπόκλιση — τή λεγάμενη μετάνοια — καί παίρνοντας υστέρα άπ’ τό δίσκο τό μαντήλωμα, τα άπλώνει ήσυχα καί μέ προσοχή πάνω στόν ώμο του. Σταυρώνει καί πάλι μετά τά χέρια της, κάνει δεύτερη μετάνοια, φιλεϊ τό χέρι του καί δέχεται τό κέρασμά του (νόμισμα άνάλογης μέ τό δώρο άξίας). Προχωρεί κατόπιν στόν δεύτερο κατά σειρά υστέρα στόν τρίτο, στό τέταρτο, ώς τόν τελευταίο, κάνοντας στόν καθένα τήν ίδια διαδικασία.Έτσι μαντηλωμένοι οί άνθρωποι τής άκολουθίας τοϋ γαμπροΰ (συμπεθέροι) ξεκινούνε άπ’ τό σπίτι τής νύφης όλοι μαζί, φέρνοντας έπιδειχτικά, καθένας στόν ώμο του τό μαντήλωμά του, καί πάνε γιά γλέντι τώρα στοϋ γαμπροΰ του τό σπίτι κι άπό κεΐ συνέχεια πατινάδα γιά χορό μέ τά βιολιά, στή πλατεία τοϋ χωριού.Όλα βέβαια αυτά — τά γλέντια, οί χοροί κι οί ολονύχτιες πατινάδες στούς δρόμους καί τις πλατείες τοϋ χωριοϋ, στις γειτονιές καί στούς μαχαλάδες — γένονταν τότε, στά καλά καί μακάρια έκεϊνα χρόνια.

 

ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΒΑΕΝΑ
Λαογράφου – Συγγραφέως

 

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται.